حکمت بیست‌وششم؛ چشم‌ها آیینه دل هستند
تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۵۰۲۴۶
ایسنا/قم مدرس نهج البلاغه به تشریح حکمت ۲۶ نهج البلاغه پرداخت.
امام علی (ع) در حکمت ۲۶ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَیْئاً، إِلَّا ظَهَرَ فِی فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ؛ هیچ کس چیزی را در دل پنهان نمی‌کند مگر این که در سخنان بی‌اندیشه‌ای که از او صادر می‌شود و در صفحه صورتش، آشکار می‌گردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت‌الاسلام شکیبایی در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح حکمت ۲۶ نهج‌البلاغه امیرالمومنین (ع) پرداخته که شرح آن زیر آمده است:
امیرالمومنین (ع) در این گفتار حکیمانه‌اش به یکی از اصول مهم روان‌شناسی اشاره کرده است.
این نکته مسلم است که اعمال انسان بازتاب نیات، خواسته‌ها و سجایای اوست که به صورت طبیعی ظاهر می‌گردد؛ بخشی از آن اختیاری است مثل این که به هنگام ترسیدن از چیزی تصمیم به فرار می‌گیرد و بخش دیگری غیر اختیاری است که مثلا در پریدن رنگ از صورت او احساس می‌شود یا به هنگام غضب صورتش بی اختیار برافروخته می‌گردد و گاه اندامش می‌لرزد و نیز عکس العمل هایی در افعال و اعمال خود ظاهر می‌سازد.
اما گاه می‌شود انسان چیزی در درون دارد که نمی‌خواهد آن را آشکار کند در این صورت سعی می‌کند دوگانگی در میان سخن و کردار خود با آنچه در درون دارد ایجاد کند این دوگانگی در آنجا که انسان هشیار و مراقب باشد ممکن است ظاهر نشود، اما به هنگام غفلت و عدم توجه، آنچه در درون است خود را در عمل یا سخن‌های نیندیشیده ظاهر می‌کند. به علاوه پنهان کردن بخش غیر اختیاری مانند آثاری که در چهره انسان نمایان می‌شود کار آسانی نیست.
این پدیده قانونی در روان‌شناسی است که به وسیله آن بسیاری از مجرمان را به اعتراف وامی‌دارند و مطالبی را که اصرار بر اخفایش دارند آشکار می‌سازند. امام علی (ع) این قانون مهم را در عبارتی کوتاه و بسیار پرمعنا در بالا بیان فرموده است.
در قرآن مجید درباره منافقان می خوانیم: «أَمْ حَسِبَ الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ یُخْرِجَ اللّهُ أَضْغانَهُمْ * وَلَوْ نَشاءُ لاََرَیْناکَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسیماهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فی لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللّهُ یَعْلَمُ أَعْمالَکُمْ؛ آیا کسانی که در دل‌هایشان بیماری (نفاق) است گمان کردند خداوند کینه‌هایشان را آشکار نمی‌سازد و اگر ما بخواهیم آن‌ها را به تو نشان می‌دهیم تا آنان را با قیافه‌هایشان بشناسی، هرچند می‌توانی آن‌ها را از طرز سخنانشان شناسایی کنی و خداوند اعمال شما را می‌داند.»
همان گونه که منافقان و مجرمان را می‌توان از سخنان ناسنجیده و اشتباه آلود یا از رنگ رخساره آن‌ها شناخت، نیکوکاران و مومنان راستین را هم می‌توان از این طریق شناسایی کرد، لذا قرآن درباره یاران صدیق پیامبر می‌فرماید: «سیماهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ؛ این اثر سجده لازم نیست که حتما به‌صورت پینه‌های پیشانی باشد، بلکه نورانیت درون سبب نورانیت برون می‌شود.»
این اصل کلی نه تنها در کلمات حکما، اندیشمندان و روان شناسان آمده، بلکه در اشعار شعرا نیز بازتاب گسترده‌ای دارد. بسیاری از ادیبان عرب و عجم در این زمینه اشعاری سروده‌اند «ابن معتز» شاعر عرب می گوید:
تَفَقَّدْ مَساقِطَ لَحْظِ الْمُریبِ * فَإنَّ الْعُیُونَ وُجُوهُ الْقُلُوبِ
وَطالِعْ بِوادِرِهِ فِی الْکَلامِ * فَإنَّکَ تَجْنی ثِمارَ الْعُیُوبِ
از نگاه کردن مشکوک و خطرناک حال او را بشناس؛ زیرا چشم ها صورت دل‌ها است.
و به سخنان نسنجیده‌اش دقت کن، زیرا این سخنان میوه‌های عیوب را می‌چیند. (و در اختیار تو می‌گذارد).
سعدی نیز در شعر معروفش می گوید:
گفتم به نیرنگ و فسون پنهان کنم ریش درون * پنهان نمی‌ماند که خون از آستانم می‌رود
در جای دیگر می گوید:
ما در این شهر غریبیم و در این ملک فقیر * به کمند تو گرفتار و به دام تو اسیر
گر بگویم که مرا حال پریشانی نیست * رنگ رخساره نشان می‌دهد از سر ضمیر
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: نهج البلاغه امیرالمومنین سعدي استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی علمی و آموزشی استانی ورزشی زنجان قزوين استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری نهج البلاغه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۵۰۲۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گزیده از سخنان ائمه جمعه شهرهای استان قم
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز قم، حجت الاسلام و المسلمین حامدی، امام جمعه پردیسان با تأکید به اینکه پیام تجمعات مردم در حمایت از پلیس در اجرای طرح نور عفاف و حجاب لزوم استمرار این حرکت است گفت: سایر دستگاه‌های متولی هم باید پای کار بیایند و نیروی انتظامی را در این اقدام قانونی همراهی کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین کرمی پور خطیب جمعه جعفریه با تأکید بر اینکه حجاب منافاتی با فعالیت اجتماعی زنان ندارد گفت: نیروی انتظامی بعنوان بازوی توانمند نظام جمهوری اسلامی برای مبارزه با بدحجابی به میدان آمده باید همه مردم و دستگاه‌های مسئول به صحنه بیایند.
حجت الاسلام و المسلمین فاطمی بصیر امام جمعه جعفریه با تبریک روز کارگر، رشد و شکوفایی اقتصاد را در گرو فعالیت‌های کارگران توصیف کرد و گفت: کارگری نقش موثری در تحقق شعار جهش تولید دارند و دولت و کارفرمایان هم باید در جهت بهبود وضعیت معیشتی آنان گام بردارند.
حجت الاسلام و المسلمین صبوری فیروزآبادی امام جمعه کهک روز شورا‌های اسلامی شهر و روستا را تبریک گفت و نقش شوراها را در تعالی همه جانبه هر شهر و روستا مهم و اساسی برشمرد و افزود: حضور افراد کارآمد، دلسوز و دارای سلامت نفس در شوراها، پیش شرط توسعه و آبادانی ست.
حجت الاسلام و المسلمین یزدی امام جمعه دستجرد با گرامیداشت یاد و خاطره شهید آیت اله مطهری و تبریک روز معلم به فرهنگیان گفت: با آموزش و پرورش صحیح و ارتقای سطح علمی و فرهنگی دانش آموزان، آینده کشور تضمین و نسلی پویا و تلاشگر تربیت خواهد شد.
حجت الاسلام و المسلمین اسماعیل پور خطیب جمعه فردو آموزش و پرورش را رکن اساسی جامعه در تربیت نسل آینده دانست و افزود: نظام آموزشی کشور و معلمان در کنار علم اندوزی به دانش آموزان باید بیش از پیش، ارتقا سطح فرهنگ، اخلاق و معنویت آنان را هم مورد توجه قرار دهند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»